朝代:唐朝
作者:韩愈
原文:
古之学者必有师。师者,所以传道受业解惑也。人非生而知之者,孰能无惑?惑而不从师,其为惑也,终不解矣。生乎吾前,其闻道也固先乎吾,吾从而师之;生乎吾后,其闻道也亦先乎吾,吾从而师之。吾师道也,夫庸知其年之先后生于吾乎?是故无贵无贱,无长无少,道之所存,师之所存也。
嗟乎!师道之不传也久矣!欲人之无惑也难矣!古之圣人,其出人也远矣,犹且从师而问焉;今之众人,其下圣人也亦远矣,而耻学于师。是故圣益圣,愚益愚。圣人之所以为圣,愚人之所以为愚,其皆出于此乎?爱其子,择师而教之;于其身也,则耻师焉,惑矣。彼童子之师,授之书而习其句读者,非吾所谓传其道解其惑者也。句读之不知,惑之不解,或师焉,或不焉,小学而大遗,吾未见其明也。巫医乐师百工之人,不耻相师。士大夫之族,曰师曰弟子云者,则群聚而笑之。问之,则曰:“彼与彼年相若也,道相似也。位卑则足羞,官盛则近谀。”呜呼!师道之不复可知矣。巫医乐师百工之人,君子不齿,今其智乃反不能及,其可怪也欤!
圣人无常师。孔子师郯子、苌弘、师襄、老聃。郯子之徒,其贤不及孔子。孔子曰:三人行,则必有我师。是故弟子不必不如师,师不必贤于弟子,闻道有先后,术业有专攻,如是而已。
李氏子蟠,年十七,好古文,六艺经传皆通习之,不拘于时,学于余。余嘉其能行古道,作师说以贻之。
gǔ zhī xué zhě bì yǒu shī 。shī zhě ,suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò yě 。rén fēi shēng ér zhī zhī zhě ,shú néng wú huò ?huò ér bú cóng shī ,qí wéi huò yě ,zhōng bú jiě yǐ 。shēng hū wú qián ,qí wén dào yě gù xiān hū wú ,wú cóng ér shī zhī ;shēng hū wú hòu ,qí wén dào yě yì xiān hū wú ,wú cóng ér shī zhī 。wú shī dào yě ,fū yōng zhī qí nián zhī xiān hòu shēng yú wú hū ?shì gù wú guì wú jiàn ,wú zhǎng wú shǎo ,dào zhī suǒ cún ,shī zhī suǒ cún yě 。
jiē hū !shī dào zhī bú chuán yě jiǔ yǐ !yù rén zhī wú huò yě nán yǐ !gǔ zhī shèng rén ,qí chū rén yě yuǎn yǐ ,yóu qiě cóng shī ér wèn yān ;jīn zhī zhòng rén ,qí xià shèng rén yě yì yuǎn yǐ ,ér chǐ xué yú shī 。shì gù shèng yì shèng ,yú yì yú 。shèng rén zhī suǒ yǐ wéi shèng ,yú rén zhī suǒ yǐ wéi yú ,qí jiē chū yú cǐ hū ?ài qí zǐ ,zé shī ér jiāo zhī ;yú qí shēn yě ,zé chǐ shī yān ,huò yǐ 。bǐ tóng zǐ zhī shī ,shòu zhī shū ér xí qí jù dú zhě ,fēi wú suǒ wèi chuán qí dào jiě qí huò zhě yě 。jù dú zhī bú zhī ,huò zhī bú jiě ,huò shī yān ,huò bú yān ,xiǎo xué ér dà yí ,wú wèi jiàn qí míng yě 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ,bú chǐ xiàng shī 。shì dà fū zhī zú ,yuē shī yuē dì zǐ yún zhě ,zé qún jù ér xiào zhī 。wèn zhī ,zé yuē :“bǐ yǔ bǐ nián xiàng ruò yě ,dào xiàng sì yě 。wèi bēi zé zú xiū ,guān shèng zé jìn yú 。”wū hū !shī dào zhī bú fù kě zhī yǐ 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ,jun1 zǐ bú chǐ ,jīn qí zhì nǎi fǎn bú néng jí ,qí kě guài yě yú !
shèng rén wú cháng shī 。kǒng zǐ shī tán zǐ 、cháng hóng 、shī xiāng 、lǎo dān 。tán zǐ zhī tú ,qí xián bú jí kǒng zǐ 。kǒng zǐ yuē :sān rén háng ,zé bì yǒu wǒ shī 。shì gù dì zǐ bú bì bú rú shī ,shī bú bì xián yú dì zǐ ,wén dào yǒu xiān hòu ,shù yè yǒu zhuān gōng ,rú shì ér yǐ 。
lǐ shì zǐ pán ,nián shí qī ,hǎo gǔ wén ,liù yì jīng chuán jiē tōng xí zhī ,bú jū yú shí ,xué yú yú 。yú jiā qí néng háng gǔ dào ,zuò shī shuō yǐ yí zhī 。