报任少卿书 / 报任安书

朝代：两汉

作者：司马迁

原文：

　　太史公牛马走司马迁，再拜言。

　　少卿足下：曩者辱赐书，教以慎于接物，推贤进士为务，意气勤勤恳恳。若望仆不相师，而用流俗人之言，仆非敢如此也。仆虽罢驽，亦尝侧闻长者之遗风矣。顾自以为身残处秽，动而见尤，欲益反损，是以独郁悒而无谁语。谚曰：“谁为为之？孰令听之？”盖钟子期死，伯牙终身不复鼓琴。何则？士为知己者用，女为说己者容。若仆大质已亏缺矣，虽材怀随和，行若由夷，终不可以为荣，适足以发笑而自点耳。

　　书辞宜答，会东从上来，又迫贱事，相见日浅，卒卒无须臾之间，得竭指意。今少卿抱不测之罪，涉旬月，迫季冬，仆又薄从上雍，恐卒然不可为讳，是仆终已不得舒愤懑以晓左右，则长逝者魂魄私恨无穷。请略陈固陋。阙然久不报，幸勿为过。

　　仆闻之：修身者，智之符也；爱施者，仁之端也；取予者，义之表也；耻辱者，勇之决也；立名者，行之极也。士有此五者，然后可以托于世，列于君子之林矣。故祸莫憯于欲利，悲莫痛于伤心，行莫丑于辱先，诟莫大于宫刑。刑余之人，无所比数，非一世也，所从来远矣。昔卫灵公与雍渠同载，孔子适陈；商鞅因景监见，赵良寒心；同子参乘，袁丝变色：自古而耻之！夫以中材之人，事有关于宦竖，莫不伤气，而况于慷慨之士乎！如今朝廷虽乏人，奈何令刀锯之余，荐天下之豪俊哉！仆赖先人绪业，得待罪辇毂下，二十余年矣。所以自惟：上之，不能纳忠效信，有奇策材力之誉，自结明主；次之，又不能拾遗补阙，招贤进能，显岩穴之士；外之，不能备行伍，攻城野战，有斩将搴旗之功；下之，不能积日累劳，取尊官厚禄，以为宗族交游光宠。四者无一遂，苟合取容，无所短长之效，可见于此矣。乡者，仆亦尝厕下大夫之列，陪外廷末议。不以此时引维纲，尽思虑，今已亏形为扫除之隶，在阘茸之中，乃欲仰首伸眉，论列是非，不亦轻朝廷、羞当世之士邪？嗟乎！嗟乎！如仆尚何言哉！尚何言哉！

　　且事本末未易明也。仆少负不羁之才，长无乡曲之誉，主上幸以先人之故，使得奉薄伎，出入周卫之中。仆以为戴盆何以望天，故绝宾客之知，忘室家之业，日夜思竭其不肖之材力，务一心营职，以求亲媚于主上。而事乃有大谬不然者！

　　夫仆与李陵俱居门下，素非能相善也。趣舍异路，未尝衔杯酒，接殷勤之余欢。然仆观其为人，自守奇士，事亲孝，与士信，临财廉，取予义，分别有让，恭俭下人，常思奋不顾身，以徇国家之急。其素所蓄积也，仆以为有国士之风。夫人臣出万死不顾一生之计，赴公家之难，斯已奇矣。今举事一不当，而全躯保妻子之臣随而媒孽其短，仆诚私心痛之。且李陵提步卒不满五千，深践戎马之地，足历王庭，垂饵虎口，横挑强胡，仰亿万之师，与单于连战十有余日，所杀过当。虏救死扶伤不给，旃裘之君长咸震怖，乃悉征其左、右贤王，举引弓之民，一国共攻而围之。转斗千里，矢尽道穷，救兵不至，士卒死伤如积。然陵一呼劳军，士无不起，躬自流涕，沬自饮泣，更张空弮，冒白刃，北首争死敌者。陵未没时，使有来报，汉公卿王侯皆奉觞上寿。后数日，陵败书闻，主上为之食不甘味，听朝不怡。大臣忧惧，不知所出。仆窃不自料其卑贱，见主上惨凄怛悼，诚欲效其款款之愚，以为李陵素与士大夫绝甘分少，能得人之死力，虽古之名将，不能过也。身虽陷败，彼观其意，且欲得其当而报于汉。事已无可奈何，其所摧败，功亦足以暴于天下矣。仆怀欲陈之，而未有路，适会召问，即以此指，推言陵之功，欲以广主上之意，塞睚眦之辞。未能尽明，明主不晓，以为仆沮贰师，而为李陵游说，遂下于理。拳拳之忠，终不能自列。因为诬上，卒从吏议。家贫，货赂不足以自赎，交游莫救，左右亲近不为一言。身非木石，独与法吏为伍，深幽囹圄之中，谁可告愬者！此真少卿所亲见，仆行事岂不然乎？李陵既生降，隤其家声，而仆又佴之蚕室，重为天下观笑。悲夫！悲夫！事未易一二为俗人言也。

　　仆之先非有剖符丹书之功，文史星历，近乎卜祝之间，固主上所戏弄，倡优所畜，流俗之所轻也。假令仆伏法受诛，若九牛亡一毛，与蝼蚁何以异？而世又不与能死节者比，特以为智穷罪极，不能自免，卒就死耳。何也？素所自树立使然也。人固有一死，或重于泰山，或轻于鸿毛，用之所趋异也。太上不辱先，其次不辱身，其次不辱理色，其次不辱辞令，其次诎体受辱，其次易服受辱，其次关木索、被箠楚受辱，其次剔毛发、婴金铁受辱，其次毁肌肤、断肢体受辱，最下腐刑极矣！传曰“刑不上大夫。”此言士节不可不勉厉也。猛虎在深山，百兽震恐，及在槛阱之中，摇尾而求食，积威约之渐也。故士有画地为牢，势不可入；削木为吏，议不可对，定计于鲜也。今交手足，受木索，暴肌肤，受榜箠，幽于圜墙之中。当此之时，见狱吏则头抢地，视徒隶则心惕息。何者？积威约之势也。及以至是，言不辱者，所谓强颜耳，曷足贵乎！且西伯，伯也，拘于羑里；李斯，相也，具于五刑；淮阴，王也，受械于陈；彭越、张敖，南面称孤，系狱抵罪；绛侯诛诸吕，权倾五伯，囚于请室；魏其，大将也，衣赭衣，关三木；季布为朱家钳奴；灌夫受辱于居室。此人皆身至王侯将相，声闻邻国，及罪至罔加，不能引决自裁，在尘埃之中。古今一体，安在其不辱也？由此言之，勇怯，势也；强弱，形也。审矣，何足怪乎？夫人不能早自裁绳墨之外，以稍陵迟，至于鞭箠之间，乃欲引节，斯不亦远乎！古人所以重施刑于大夫者，殆为此也。

　　夫人情莫不贪生恶死，念父母，顾妻子，至激于义理者不然，乃有所不得已也。今仆不幸，早失父母，无兄弟之亲，独身孤立，少卿视仆于妻子何如哉？且勇者不必死节，怯夫慕义，何处不勉焉！仆虽怯懦，欲苟活，亦颇识去就之分矣，何至自沉溺缧绁之辱哉！且夫臧获婢妾，犹能引决，况仆之不得已乎？所以隐忍苟活，幽于粪土之中而不辞者，恨私心有所不尽，鄙陋没世，而文采不表于后也。

　　古者富贵而名摩灭，不可胜记，唯倜傥非常之人称焉。盖文王拘而演《周易》；仲尼厄而作《春秋》；屈原放逐，乃赋《离骚》；左丘失明，厥有《国语》；孙子膑脚，《兵法》修列；不韦迁蜀，世传《吕览》；韩非囚秦，《说难》《孤愤》；《诗》三百篇，大底圣贤发愤之所为作也。此人皆意有所郁结，不得通其道，故述往事、思来者。乃如左丘无目，孙子断足，终不可用，退而论书策，以舒其愤，思垂空文以自见。

　　仆窃不逊，近自托于无能之辞，网罗天下放失旧闻，略考其行事，综其终始，稽其成败兴坏之纪，上计轩辕，下至于兹，为十表，本纪十二，书八章，世家三十，列传七十，凡百三十篇。亦欲以究天人之际，通古今之变，成一家之言。草创未就，会遭此祸，惜其不成，是以就极刑而无愠色。仆诚以著此书，藏之名山，传之其人，通邑大都，则仆偿前辱之责，虽万被戮，岂有悔哉！然此可为智者道，难为俗人言也！

　　且负下未易居，下流多谤议。仆以口语遇遭此祸，重为乡党所笑，以污辱先人，亦何面目复上父母之丘墓乎？虽累百世，垢弥甚耳！是以肠一日而九回，居则忽忽若有所亡，出则不知其所往。每念斯耻，汗未尝不发背沾衣也！身直为闺阁之臣，宁得自引深藏于岩穴邪？故且从俗浮沉，与时俯仰，以通其狂惑。今少卿乃教以推贤进士，无乃与仆私心剌谬乎？今虽欲自雕琢，曼辞以自饰，无益，于俗不信，适足取辱耳。要之，死日然后是非乃定。书不能悉意，故略陈固陋。谨再拜。

　　tài shǐ gōng niú mǎ zǒu sī mǎ qiān ，zài bài yán 。

　　shǎo qīng zú xià ：nǎng zhě rǔ cì shū ，jiāo yǐ shèn yú jiē wù ，tuī xián jìn shì wéi wù ，yì qì qín qín kěn kěn 。ruò wàng pú bú xiàng shī ，ér yòng liú sú rén zhī yán ，pú fēi gǎn rú cǐ yě 。pú suī bà nú ，yì cháng cè wén zhǎng zhě zhī yí fēng yǐ 。gù zì yǐ wéi shēn cán chù huì ，dòng ér jiàn yóu ，yù yì fǎn sǔn ，shì yǐ dú yù yì ér wú shuí yǔ 。yàn yuē ：“shuí wéi wéi zhī ？shú lìng tīng zhī ？”gài zhōng zǐ qī sǐ ，bó yá zhōng shēn bú fù gǔ qín 。hé zé ？shì wéi zhī jǐ zhě yòng ，nǚ wéi shuō jǐ zhě róng 。ruò pú dà zhì yǐ kuī quē yǐ ，suī cái huái suí hé ，háng ruò yóu yí ，zhōng bú kě yǐ wéi róng ，shì zú yǐ fā xiào ér zì diǎn ěr 。

　　shū cí yí dá ，huì dōng cóng shàng lái ，yòu pò jiàn shì ，xiàng jiàn rì qiǎn ，zú zú wú xū yú zhī jiān ，dé jié zhǐ yì 。jīn shǎo qīng bào bú cè zhī zuì ，shè xún yuè ，pò jì dōng ，pú yòu báo cóng shàng yōng ，kǒng zú rán bú kě wéi huì ，shì pú zhōng yǐ bú dé shū fèn mèn yǐ xiǎo zuǒ yòu ，zé zhǎng shì zhě hún pò sī hèn wú qióng 。qǐng luè chén gù lòu 。què rán jiǔ bú bào ，xìng wù wéi guò 。

　　pú wén zhī ：xiū shēn zhě ，zhì zhī fú yě ；ài shī zhě ，rén zhī duān yě ；qǔ yǔ zhě ，yì zhī biǎo yě ；chǐ rǔ zhě ，yǒng zhī jué yě ；lì míng zhě ，háng zhī jí yě 。shì yǒu cǐ wǔ zhě ，rán hòu kě yǐ tuō yú shì ，liè yú jun1 zǐ zhī lín yǐ 。gù huò mò cǎn yú yù lì ，bēi mò tòng yú shāng xīn ，háng mò chǒu yú rǔ xiān ，gòu mò dà yú gōng xíng 。xíng yú zhī rén ，wú suǒ bǐ shù ，fēi yī shì yě ，suǒ cóng lái yuǎn yǐ 。xī wèi líng gōng yǔ yōng qú tóng zǎi ，kǒng zǐ shì chén ；shāng yāng yīn jǐng jiān jiàn ，zhào liáng hán xīn ；tóng zǐ cān chéng ，yuán sī biàn sè ：zì gǔ ér chǐ zhī ！fū yǐ zhōng cái zhī rén ，shì yǒu guān yú huàn shù ，mò bú shāng qì ，ér kuàng yú kāng kǎi zhī shì hū ！rú jīn cháo tíng suī fá rén ，nài hé lìng dāo jù zhī yú ，jiàn tiān xià zhī háo jun4 zāi ！pú lài xiān rén xù yè ，dé dài zuì niǎn gū xià ，èr shí yú nián yǐ 。suǒ yǐ zì wéi ：shàng zhī ，bú néng nà zhōng xiào xìn ，yǒu qí cè cái lì zhī yù ，zì jié míng zhǔ ；cì zhī ，yòu bú néng shí yí bǔ què ，zhāo xián jìn néng ，xiǎn yán xué zhī shì ；wài zhī ，bú néng bèi háng wǔ ，gōng chéng yě zhàn ，yǒu zhǎn jiāng qiān qí zhī gōng ；xià zhī ，bú néng jī rì lèi láo ，qǔ zūn guān hòu lù ，yǐ wéi zōng zú jiāo yóu guāng chǒng 。sì zhě wú yī suí ，gǒu hé qǔ róng ，wú suǒ duǎn zhǎng zhī xiào ，kě jiàn yú cǐ yǐ 。xiāng zhě ，pú yì cháng cè xià dà fū zhī liè ，péi wài tíng mò yì 。bú yǐ cǐ shí yǐn wéi gāng ，jìn sī lǜ ，jīn yǐ kuī xíng wéi sǎo chú zhī lì ，zài tà róng zhī zhōng ，nǎi yù yǎng shǒu shēn méi ，lùn liè shì fēi ，bú yì qīng cháo tíng 、xiū dāng shì zhī shì xié ？jiē hū ！jiē hū ！rú pú shàng hé yán zāi ！shàng hé yán zāi ！

　　qiě shì běn mò wèi yì míng yě 。pú shǎo fù bú jī zhī cái ，zhǎng wú xiāng qǔ zhī yù ，zhǔ shàng xìng yǐ xiān rén zhī gù ，shǐ dé fèng báo jì ，chū rù zhōu wèi zhī zhōng 。pú yǐ wéi dài pén hé yǐ wàng tiān ，gù jué bīn kè zhī zhī ，wàng shì jiā zhī yè ，rì yè sī jié qí bú xiāo zhī cái lì ，wù yī xīn yíng zhí ，yǐ qiú qīn mèi yú zhǔ shàng 。ér shì nǎi yǒu dà miù bú rán zhě ！

　　fū pú yǔ lǐ líng jù jū mén xià ，sù fēi néng xiàng shàn yě 。qù shě yì lù ，wèi cháng xián bēi jiǔ ，jiē yīn qín zhī yú huān 。rán pú guān qí wéi rén ，zì shǒu qí shì ，shì qīn xiào ，yǔ shì xìn ，lín cái lián ，qǔ yǔ yì ，fèn bié yǒu ràng ，gōng jiǎn xià rén ，cháng sī fèn bú gù shēn ，yǐ xùn guó jiā zhī jí 。qí sù suǒ xù jī yě ，pú yǐ wéi yǒu guó shì zhī fēng 。fū rén chén chū wàn sǐ bú gù yī shēng zhī jì ，fù gōng jiā zhī nán ，sī yǐ qí yǐ 。jīn jǔ shì yī bú dāng ，ér quán qū bǎo qī zǐ zhī chén suí ér méi niè qí duǎn ，pú chéng sī xīn tòng zhī 。qiě lǐ líng tí bù zú bú mǎn wǔ qiān ，shēn jiàn róng mǎ zhī dì ，zú lì wáng tíng ，chuí ěr hǔ kǒu ，héng tiāo qiáng hú ，yǎng yì wàn zhī shī ，yǔ dān yú lián zhàn shí yǒu yú rì ，suǒ shā guò dāng 。lǔ jiù sǐ fú shāng bú gěi ，zhān qiú zhī jun1 zhǎng xián zhèn bù ，nǎi xī zhēng qí zuǒ 、yòu xián wáng ，jǔ yǐn gōng zhī mín ，yī guó gòng gōng ér wéi zhī 。zhuǎn dòu qiān lǐ ，shǐ jìn dào qióng ，jiù bīng bú zhì ，shì zú sǐ shāng rú jī 。rán líng yī hū láo jun1 ，shì wú bú qǐ ，gōng zì liú tì ，mèi zì yǐn qì ，gèng zhāng kōng juàn ，mào bái rèn ，běi shǒu zhēng sǐ dí zhě 。líng wèi méi shí ，shǐ yǒu lái bào ，hàn gōng qīng wáng hóu jiē fèng shāng shàng shòu 。hòu shù rì ，líng bài shū wén ，zhǔ shàng wéi zhī shí bú gān wèi ，tīng cháo bú yí 。dà chén yōu jù ，bú zhī suǒ chū 。pú qiè bú zì liào qí bēi jiàn ，jiàn zhǔ shàng cǎn qī dá dào ，chéng yù xiào qí kuǎn kuǎn zhī yú ，yǐ wéi lǐ líng sù yǔ shì dà fū jué gān fèn shǎo ，néng dé rén zhī sǐ lì ，suī gǔ zhī míng jiāng ，bú néng guò yě 。shēn suī xiàn bài ，bǐ guān qí yì ，qiě yù dé qí dāng ér bào yú hàn 。shì yǐ wú kě nài hé ，qí suǒ cuī bài ，gōng yì zú yǐ bào yú tiān xià yǐ 。pú huái yù chén zhī ，ér wèi yǒu lù ，shì huì zhào wèn ，jí yǐ cǐ zhǐ ，tuī yán líng zhī gōng ，yù yǐ guǎng zhǔ shàng zhī yì ，sāi yá zì zhī cí 。wèi néng jìn míng ，míng zhǔ bú xiǎo ，yǐ wéi pú jǔ èr shī ，ér wéi lǐ líng yóu shuō ，suí xià yú lǐ 。quán quán zhī zhōng ，zhōng bú néng zì liè 。yīn wéi wū shàng ，zú cóng lì yì 。jiā pín ，huò lù bú zú yǐ zì shú ，jiāo yóu mò jiù ，zuǒ yòu qīn jìn bú wéi yī yán 。shēn fēi mù shí ，dú yǔ fǎ lì wéi wǔ ，shēn yōu líng yǔ zhī zhōng ，shuí kě gào sè zhě ！cǐ zhēn shǎo qīng suǒ qīn jiàn ，pú háng shì qǐ bú rán hū ？lǐ líng jì shēng jiàng ，tuí qí jiā shēng ，ér pú yòu èr zhī cán shì ，zhòng wéi tiān xià guān xiào 。bēi fū ！bēi fū ！shì wèi yì yī èr wéi sú rén yán yě 。

　　pú zhī xiān fēi yǒu pōu fú dān shū zhī gōng ，wén shǐ xīng lì ，jìn hū bo zhù zhī jiān ，gù zhǔ shàng suǒ xì nòng ，chàng yōu suǒ chù ，liú sú zhī suǒ qīng yě 。jiǎ lìng pú fú fǎ shòu zhū ，ruò jiǔ niú wáng yī máo ，yǔ lóu yǐ hé yǐ yì ？ér shì yòu bú yǔ néng sǐ jiē zhě bǐ ，tè yǐ wéi zhì qióng zuì jí ，bú néng zì miǎn ，zú jiù sǐ ěr 。hé yě ？sù suǒ zì shù lì shǐ rán yě 。rén gù yǒu yī sǐ ，huò zhòng yú tài shān ，huò qīng yú hóng máo ，yòng zhī suǒ qū yì yě 。tài shàng bú rǔ xiān ，qí cì bú rǔ shēn ，qí cì bú rǔ lǐ sè ，qí cì bú rǔ cí lìng ，qí cì qū tǐ shòu rǔ ，qí cì yì fú shòu rǔ ，qí cì guān mù suǒ 、bèi chuí chǔ shòu rǔ ，qí cì tī máo fā 、yīng jīn tiě shòu rǔ ，qí cì huǐ jī fū 、duàn zhī tǐ shòu rǔ ，zuì xià fǔ xíng jí yǐ ！chuán yuē “xíng bú shàng dà fū 。”cǐ yán shì jiē bú kě bú miǎn lì yě 。měng hǔ zài shēn shān ，bǎi shòu zhèn kǒng ，jí zài kǎn jǐng zhī zhōng ，yáo wěi ér qiú shí ，jī wēi yuē zhī jiàn yě 。gù shì yǒu huà dì wéi láo ，shì bú kě rù ；xuē mù wéi lì ，yì bú kě duì ，dìng jì yú xiān yě 。jīn jiāo shǒu zú ，shòu mù suǒ ，bào jī fū ，shòu bǎng chuí ，yōu yú huán qiáng zhī zhōng 。dāng cǐ zhī shí ，jiàn yù lì zé tóu qiǎng dì ，shì tú lì zé xīn tì xī 。hé zhě ？jī wēi yuē zhī shì yě 。jí yǐ zhì shì ，yán bú rǔ zhě ，suǒ wèi qiáng yán ěr ，hé zú guì hū ！qiě xī bó ，bó yě ，jū yú yǒu lǐ ；lǐ sī ，xiàng yě ，jù yú wǔ xíng ；huái yīn ，wáng yě ，shòu xiè yú chén ；péng yuè 、zhāng áo ，nán miàn chēng gū ，xì yù dǐ zuì ；jiàng hóu zhū zhū lǚ ，quán qīng wǔ bó ，qiú yú qǐng shì ；wèi qí ，dà jiāng yě ，yī zhě yī ，guān sān mù ；jì bù wéi zhū jiā qián nú ；guàn fū shòu rǔ yú jū shì 。cǐ rén jiē shēn zhì wáng hóu jiāng xiàng ，shēng wén lín guó ，jí zuì zhì wǎng jiā ，bú néng yǐn jué zì cái ，zài chén āi zhī zhōng 。gǔ jīn yī tǐ ，ān zài qí bú rǔ yě ？yóu cǐ yán zhī ，yǒng qiè ，shì yě ；qiáng ruò ，xíng yě 。shěn yǐ ，hé zú guài hū ？fū rén bú néng zǎo zì cái shéng mò zhī wài ，yǐ shāo líng chí ，zhì yú biān chuí zhī jiān ，nǎi yù yǐn jiē ，sī bú yì yuǎn hū ！gǔ rén suǒ yǐ zhòng shī xíng yú dà fū zhě ，dài wéi cǐ yě 。

　　fū rén qíng mò bú tān shēng è sǐ ，niàn fù mǔ ，gù qī zǐ ，zhì jī yú yì lǐ zhě bú rán ，nǎi yǒu suǒ bú dé yǐ yě 。jīn pú bú xìng ，zǎo shī fù mǔ ，wú xiōng dì zhī qīn ，dú shēn gū lì ，shǎo qīng shì pú yú qī zǐ hé rú zāi ？qiě yǒng zhě bú bì sǐ jiē ，qiè fū mù yì ，hé chù bú miǎn yān ！pú suī qiè nuò ，yù gǒu huó ，yì pō shí qù jiù zhī fèn yǐ ，hé zhì zì chén nì léi xiè zhī rǔ zāi ！qiě fū zāng huò bì qiè ，yóu néng yǐn jué ，kuàng pú zhī bú dé yǐ hū ？suǒ yǐ yǐn rěn gǒu huó ，yōu yú fèn tǔ zhī zhōng ér bú cí zhě ，hèn sī xīn yǒu suǒ bú jìn ，bǐ lòu méi shì ，ér wén cǎi bú biǎo yú hòu yě 。

　　gǔ zhě fù guì ér míng mó miè ，bú kě shèng jì ，wéi tì tǎng fēi cháng zhī rén chēng yān 。gài wén wáng jū ér yǎn 《zhōu yì 》；zhòng ní è ér zuò 《chūn qiū 》；qū yuán fàng zhú ，nǎi fù 《lí sāo 》；zuǒ qiū shī míng ，jué yǒu 《guó yǔ 》；sūn zǐ bìn jiǎo ，《bīng fǎ 》xiū liè ；bú wéi qiān shǔ ，shì chuán 《lǚ lǎn 》；hán fēi qiú qín ，《shuō nán 》《gū fèn 》；《shī 》sān bǎi piān ，dà dǐ shèng xián fā fèn zhī suǒ wéi zuò yě 。cǐ rén jiē yì yǒu suǒ yù jié ，bú dé tōng qí dào ，gù shù wǎng shì 、sī lái zhě 。nǎi rú zuǒ qiū wú mù ，sūn zǐ duàn zú ，zhōng bú kě yòng ，tuì ér lùn shū cè ，yǐ shū qí fèn ，sī chuí kōng wén yǐ zì jiàn 。

　　pú qiè bú xùn ，jìn zì tuō yú wú néng zhī cí ，wǎng luó tiān xià fàng shī jiù wén ，luè kǎo qí háng shì ，zōng qí zhōng shǐ ，jī qí chéng bài xìng huài zhī jì ，shàng jì xuān yuán ，xià zhì yú zī ，wéi shí biǎo ，běn jì shí èr ，shū bā zhāng ，shì jiā sān shí ，liè chuán qī shí ，fán bǎi sān shí piān 。yì yù yǐ jiū tiān rén zhī jì ，tōng gǔ jīn zhī biàn ，chéng yī jiā zhī yán 。cǎo chuàng wèi jiù ，huì zāo cǐ huò ，xī qí bú chéng ，shì yǐ jiù jí xíng ér wú yùn sè 。pú chéng yǐ zhe cǐ shū ，cáng zhī míng shān ，chuán zhī qí rén ，tōng yì dà dōu ，zé pú cháng qián rǔ zhī zé ，suī wàn bèi lù ，qǐ yǒu huǐ zāi ！rán cǐ kě wéi zhì zhě dào ，nán wéi sú rén yán yě ！

　　qiě fù xià wèi yì jū ，xià liú duō bàng yì 。pú yǐ kǒu yǔ yù zāo cǐ huò ，zhòng wéi xiāng dǎng suǒ xiào ，yǐ wū rǔ xiān rén ，yì hé miàn mù fù shàng fù mǔ zhī qiū mù hū ？suī lèi bǎi shì ，gòu mí shèn ěr ！shì yǐ cháng yī rì ér jiǔ huí ，jū zé hū hū ruò yǒu suǒ wáng ，chū zé bú zhī qí suǒ wǎng 。měi niàn sī chǐ ，hàn wèi cháng bú fā bèi zhān yī yě ！shēn zhí wéi guī gé zhī chén ，níng dé zì yǐn shēn cáng yú yán xué xié ？gù qiě cóng sú fú chén ，yǔ shí fǔ yǎng ，yǐ tōng qí kuáng huò 。jīn shǎo qīng nǎi jiāo yǐ tuī xián jìn shì ，wú nǎi yǔ pú sī xīn là miù hū ？jīn suī yù zì diāo zhuó ，màn cí yǐ zì shì ，wú yì ，yú sú bú xìn ，shì zú qǔ rǔ ěr 。yào zhī ，sǐ rì rán hòu shì fēi nǎi dìng 。shū bú néng xī yì ，gù luè chén gù lòu 。jǐn zài bài 。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

热门诗词推荐