朝代:宋代
作者:曾巩
原文:
赵郡苏轼,余之同年友也。自蜀以书至京师遗余,称蜀之士,曰黎生、安生者。既而黎生携其文数十万言,安生携其文亦数千言,辱以顾余。读其文,诚闳壮隽伟,善反复驰骋,穷尽事理;而其材力之放纵,若不可极者也。二生固可谓魁奇特起之士,而苏君固可谓善知人者也。
顷之,黎生补江陵府司法参军。将行,请予言以为赠。余曰:「余之知生,既得之于心矣,乃将以言相求于外邪?」黎生曰:「生与安生之学于斯文,里之人皆笑以为迂阔。今求子之言,盖将解惑于里人。」余闻之,自顾而笑。
夫世之迂阔,孰有甚于予乎?知信乎古,而不知合乎世;知志乎道,而不知同乎俗。此余所以困于今而不自知也。世之迂阔,孰有甚于予乎?今生之迂,特以文不近俗,迂之小者耳,患为笑于里之人。若余之迂大矣,使生持吾言而归,且重得罪,庸讵止于笑乎?
然则若余之于生,将何言哉?谓余之迂为善,则其患若此;谓为不善,则有以合乎世,必违乎古,有以同乎俗,必离乎道矣。生其无急于解里人之惑,则于是焉,必能择而取之。
遂书以赠二生,并示苏君,以为何如也?
zhào jun4 sū shì ,yú zhī tóng nián yǒu yě 。zì shǔ yǐ shū zhì jīng shī yí yú ,chēng shǔ zhī shì ,yuē lí shēng 、ān shēng zhě 。jì ér lí shēng xié qí wén shù shí wàn yán ,ān shēng xié qí wén yì shù qiān yán ,rǔ yǐ gù yú 。dú qí wén ,chéng hóng zhuàng jun4 wěi ,shàn fǎn fù chí chěng ,qióng jìn shì lǐ ;ér qí cái lì zhī fàng zòng ,ruò bú kě jí zhě yě 。èr shēng gù kě wèi kuí qí tè qǐ zhī shì ,ér sū jun1 gù kě wèi shàn zhī rén zhě yě 。
qǐng zhī ,lí shēng bǔ jiāng líng fǔ sī fǎ cān jun1 。jiāng háng ,qǐng yǔ yán yǐ wéi zèng 。yú yuē :「yú zhī zhī shēng ,jì dé zhī yú xīn yǐ ,nǎi jiāng yǐ yán xiàng qiú yú wài xié ?」lí shēng yuē :「shēng yǔ ān shēng zhī xué yú sī wén ,lǐ zhī rén jiē xiào yǐ wéi yū kuò 。jīn qiú zǐ zhī yán ,gài jiāng jiě huò yú lǐ rén 。」yú wén zhī ,zì gù ér xiào 。
fū shì zhī yū kuò ,shú yǒu shèn yú yǔ hū ?zhī xìn hū gǔ ,ér bú zhī hé hū shì ;zhī zhì hū dào ,ér bú zhī tóng hū sú 。cǐ yú suǒ yǐ kùn yú jīn ér bú zì zhī yě 。shì zhī yū kuò ,shú yǒu shèn yú yǔ hū ?jīn shēng zhī yū ,tè yǐ wén bú jìn sú ,yū zhī xiǎo zhě ěr ,huàn wéi xiào yú lǐ zhī rén 。ruò yú zhī yū dà yǐ ,shǐ shēng chí wú yán ér guī ,qiě zhòng dé zuì ,yōng jù zhǐ yú xiào hū ?
rán zé ruò yú zhī yú shēng ,jiāng hé yán zāi ?wèi yú zhī yū wéi shàn ,zé qí huàn ruò cǐ ;wèi wéi bú shàn ,zé yǒu yǐ hé hū shì ,bì wéi hū gǔ ,yǒu yǐ tóng hū sú ,bì lí hū dào yǐ 。shēng qí wú jí yú jiě lǐ rén zhī huò ,zé yú shì yān ,bì néng zé ér qǔ zhī 。
suí shū yǐ zèng èr shēng ,bìng shì sū jun1 ,yǐ wéi hé rú yě ?