朝代:当代
作者:蔡邕
原文:
延熹二年秋,霖雨逾月。是时梁翼新诛,而徐璜、左悺等五侯擅贵于其处。又起显阳苑于城西,人徒冻饿,不得其命者甚众。白马令李云以直言死,鸿胪陈君以救云抵罪。璜以余能鼓琴,白朝廷,敕陈留太守发遣余。到偃师,病比前,得归。心愤此事,遂託所过,述而成赋。
余有行于京洛兮,遘淫雨之经时。塗邅其蹇连兮,潦汙滞而为灾。乘马蹯而不进兮,心郁悒而愤思。聊弘虑以存古兮,宣幽情而属词。
夕宿余于大梁兮,诮无忌之称神。哀晋鄙之无辜兮,忿朱亥之篡军。历中牟之旧城兮,憎佛肸之不臣。问甯越之裔胄兮,藐髣髴而无闻。
经圃田而瞰北境兮,悟卫康之封疆。迄管邑而增感叹兮,愠叔氏之启商。过汉祖之所隘兮,吊纪信于荥阳。
降虎牢之曲阴兮,路丘墟以盘萦。勤诸侯之远戍兮,侈申子之美城。稔涛塗之愎恶兮,陷夫人以大名。登长坂以淩高兮,陟葱山之荛陉;建抚体以立洪高兮,经万世而不倾。迴峭峻以降阻兮,小阜寥其异形。冈岑纡以连属兮,谿谷夐其杳冥。迫嵯峨以乖邪兮,廓严壑以峥嵘。攒棫朴而杂榛楛兮,被浣濯而罗生。步亹菼与台菌兮,缘层崖而结茎。行游目以南望兮,览太室之威灵。顾大河于北垠兮,瞰洛汭之始并。追刘定之攸仪兮,美伯禹之所营。悼太康之失位兮,愍五子之歌声。
寻修轨以增举兮,邈悠悠之未央。山风汩以飙涌兮,气慅慅而厉凉。云郁术而四塞兮,雨濛濛而渐唐。仆夫疲而瘁兮,我马虺隤以玄黄。格莽丘而税驾兮,阴曀曀而不阳。
哀衰周之多故兮,眺濒隈而增感。忿子带之淫逆兮,唁襄王于坛坎。悲宠嬖之为梗兮,心恻怆而怀惨。
乘舫州而湍流兮,浮清波以横厉。想宓妃之灵光兮,神幽隐以潜翳。实熊耳之泉液兮,总伊瀍与涧濑。通渠源于京城兮,引职贡乎荒裔。操吴榜其万艘兮,充王府而纳最。济西溪而容与兮,息鞏都而后逝。愍简公之失师兮,疾子朝之为害。
玄云黯以凝结兮,集零雨之溱溱。路阻败而无轨兮,塗泞溺而难遵。率陵阿以登降兮,赴偃师而释勤。壮田横之奉首兮,义二士之侠坟。淹留以候霁兮,感憂心之殷殷。并日夜而遥思兮,宵不寐以极晨。候风云之体势兮,天牢湍而无文。弥信宿而后阕兮,思逶迤以东运。见阳光之显显兮,怀少弭而有欣。
命仆夫其就驾兮,吾将往乎京邑。皇家赫而天居兮,万方徂而星集。贵宠煽以弥炽兮,佥守利而不戢。前车覆而未远兮,后乘驱而竞及。穷变巧于台榭兮,民露处而寝洷。消嘉榖于禽兽兮,下糠粃而无粒。弘宽裕于便辟兮,纠忠谏其駸急。怀伊吕而黜逐兮,道无因而获人。唐虞渺其既远兮,常俗生于积习。周道鞠为茂草兮,哀正路之日歰。
观风化之得失兮,犹纷挐其多远。无亮采以匡世兮,亦何为乎此畿?甘衡门以宁神兮,詠都人而思归。爰结蹤而迴轨兮,复邦族以自绥。
乱曰:跋涉遐路,艰以阻兮。终其永怀,窘阴雨兮。历观群都,寻前绪兮。考之旧闻,厥事举兮。登高斯赋,义有取兮。则善戒恶,岂云苟兮?翩翩独征,无俦与兮。言旋言复,我心胥兮。
yán xī èr nián qiū ,lín yǔ yú yuè 。shì shí liáng yì xīn zhū ,ér xú huáng 、zuǒ guàn děng wǔ hóu shàn guì yú qí chù 。yòu qǐ xiǎn yáng yuàn yú chéng xī ,rén tú dòng è ,bú dé qí mìng zhě shèn zhòng 。bái mǎ lìng lǐ yún yǐ zhí yán sǐ ,hóng lú chén jun1 yǐ jiù yún dǐ zuì 。huáng yǐ yú néng gǔ qín ,bái cháo tíng ,chì chén liú tài shǒu fā qiǎn yú 。dào yǎn shī ,bìng bǐ qián ,dé guī 。xīn fèn cǐ shì ,suí tuō suǒ guò ,shù ér chéng fù 。
yú yǒu háng yú jīng luò xī ,gòu yín yǔ zhī jīng shí 。tú zhān qí jiǎn lián xī ,liáo yú zhì ér wéi zāi 。chéng mǎ fán ér bú jìn xī ,xīn yù yì ér fèn sī 。liáo hóng lǜ yǐ cún gǔ xī ,xuān yōu qíng ér shǔ cí 。
xī xiǔ yú yú dà liáng xī ,qiào wú jì zhī chēng shén 。āi jìn bǐ zhī wú gū xī ,fèn zhū hài zhī cuàn jun1 。lì zhōng móu zhī jiù chéng xī ,zēng fó bì zhī bú chén 。wèn níng yuè zhī yì zhòu xī ,miǎo fǎng fèi ér wú wén 。
jīng pǔ tián ér kàn běi jìng xī ,wù wèi kāng zhī fēng jiāng 。qì guǎn yì ér zēng gǎn tàn xī ,yùn shū shì zhī qǐ shāng 。guò hàn zǔ zhī suǒ ài xī ,diào jì xìn yú yíng yáng 。
jiàng hǔ láo zhī qǔ yīn xī ,lù qiū xū yǐ pán yíng 。qín zhū hóu zhī yuǎn shù xī ,chǐ shēn zǐ zhī měi chéng 。rěn tāo tú zhī bì è xī ,xiàn fū rén yǐ dà míng 。dēng zhǎng bǎn yǐ líng gāo xī ,zhì cōng shān zhī ráo xíng ;jiàn fǔ tǐ yǐ lì hóng gāo xī ,jīng wàn shì ér bú qīng 。huí qiào jun4 yǐ jiàng zǔ xī ,xiǎo fù liáo qí yì xíng 。gāng cén yū yǐ lián shǔ xī ,jī gǔ xuàn qí yǎo míng 。pò cuó é yǐ guāi xié xī ,kuò yán hè yǐ zhēng róng 。zǎn yù pǔ ér zá zhēn kǔ xī ,bèi huàn zhuó ér luó shēng 。bù wěi tǎn yǔ tái jun1 xī ,yuán céng yá ér jié jīng 。háng yóu mù yǐ nán wàng xī ,lǎn tài shì zhī wēi líng 。gù dà hé yú běi yín xī ,kàn luò tūn zhī shǐ bìng 。zhuī liú dìng zhī yōu yí xī ,měi bó yǔ zhī suǒ yíng 。dào tài kāng zhī shī wèi xī ,mǐn wǔ zǐ zhī gē shēng 。
xún xiū guǐ yǐ zēng jǔ xī ,miǎo yōu yōu zhī wèi yāng 。shān fēng gǔ yǐ biāo yǒng xī ,qì cǎo cǎo ér lì liáng 。yún yù shù ér sì sāi xī ,yǔ méng méng ér jiàn táng 。pú fū pí ér cuì xī ,wǒ mǎ huī tuí yǐ xuán huáng 。gé mǎng qiū ér shuì jià xī ,yīn yì yì ér bú yáng 。
āi shuāi zhōu zhī duō gù xī ,tiào bīn wēi ér zēng gǎn 。fèn zǐ dài zhī yín nì xī ,yàn xiāng wáng yú tán kǎn 。bēi chǒng bì zhī wéi gěng xī ,xīn cè chuàng ér huái cǎn 。
chéng fǎng zhōu ér tuān liú xī ,fú qīng bō yǐ héng lì 。xiǎng mì fēi zhī líng guāng xī ,shén yōu yǐn yǐ qián yì 。shí xióng ěr zhī quán yè xī ,zǒng yī chán yǔ jiàn lài 。tōng qú yuán yú jīng chéng xī ,yǐn zhí gòng hū huāng yì 。cāo wú bǎng qí wàn sōu xī ,chōng wáng fǔ ér nà zuì 。jì xī xī ér róng yǔ xī ,xī gǒng dōu ér hòu shì 。mǐn jiǎn gōng zhī shī shī xī ,jí zǐ cháo zhī wéi hài 。
xuán yún àn yǐ níng jié xī ,jí líng yǔ zhī qín qín 。lù zǔ bài ér wú guǐ xī ,tú nìng nì ér nán zūn 。lǜ líng ā yǐ dēng jiàng xī ,fù yǎn shī ér shì qín 。zhuàng tián héng zhī fèng shǒu xī ,yì èr shì zhī xiá fén 。yān liú yǐ hòu jì xī ,gǎn yōu xīn zhī yīn yīn 。bìng rì yè ér yáo sī xī ,xiāo bú mèi yǐ jí chén 。hòu fēng yún zhī tǐ shì xī ,tiān láo tuān ér wú wén 。mí xìn xiǔ ér hòu què xī ,sī wēi yǐ yǐ dōng yùn 。jiàn yáng guāng zhī xiǎn xiǎn xī ,huái shǎo mǐ ér yǒu xīn 。
mìng pú fū qí jiù jià xī ,wú jiāng wǎng hū jīng yì 。huáng jiā hè ér tiān jū xī ,wàn fāng cú ér xīng jí 。guì chǒng shān yǐ mí chì xī ,qiān shǒu lì ér bú jí 。qián chē fù ér wèi yuǎn xī ,hòu chéng qū ér jìng jí 。qióng biàn qiǎo yú tái xiè xī ,mín lù chù ér qǐn zhì 。xiāo jiā gǔ yú qín shòu xī ,xià kāng bǐ ér wú lì 。hóng kuān yù yú biàn pì xī ,jiū zhōng jiàn qí qīn jí 。huái yī lǚ ér chù zhú xī ,dào wú yīn ér huò rén 。táng yú miǎo qí jì yuǎn xī ,cháng sú shēng yú jī xí 。zhōu dào jū wéi mào cǎo xī ,āi zhèng lù zhī rì sè 。
guān fēng huà zhī dé shī xī ,yóu fēn ná qí duō yuǎn 。wú liàng cǎi yǐ kuāng shì xī ,yì hé wéi hū cǐ jī ?gān héng mén yǐ níng shén xī ,yǒng dōu rén ér sī guī 。yuán jié zōng ér huí guǐ xī ,fù bāng zú yǐ zì suí 。
luàn yuē :bá shè xiá lù ,jiān yǐ zǔ xī 。zhōng qí yǒng huái ,jiǒng yīn yǔ xī 。lì guān qún dōu ,xún qián xù xī 。kǎo zhī jiù wén ,jué shì jǔ xī 。dēng gāo sī fù ,yì yǒu qǔ xī 。zé shàn jiè è ,qǐ yún gǒu xī ?piān piān dú zhēng ,wú chóu yǔ xī 。yán xuán yán fù ,wǒ xīn xū xī 。