朝代:当代
作者:扬雄
原文:
扬子遁居,离俗独处。左邻崇山,右接旷野,邻垣乞儿,终贫且窭。礼薄义弊,相与群聚,惆怅失志,呼贫与语:“汝在六极,投弃荒遐。好为庸卒,刑戮相加。匪惟幼稚,嬉戏土沙。居非近邻,接屋连家。恩轻毛羽,义薄轻罗。进不由德,退不受呵。久为滞客,其意谓何?人皆文绣,余褐不完;人皆稻粱,我独藜飧。贫无宝玩,何以接欢?宗室之燕,为乐不槃。徒行负笈,出处易衣。身服百役,手足胼胝。或耘或耔,沾体露肌。朋友道绝,进宫凌迟。厥咎安在?职汝为之!舍汝远窜,昆仑之颠;尔复我随,翰飞戾天。舍尔登山,岩穴隐藏;尔复我随,陟彼高冈。舍尔入海,泛彼柏舟;尔复我随,载沉载浮。我行尔动,我静尔休。岂无他人,从我何求?今汝去矣,勿复久留!”
贫曰:“唯唯。主人见逐,多言益嗤。心有所怀,愿得尽辞。昔我乃祖,宣其明德,克佐帝尧,誓为典则。土阶茅茨,匪雕匪饰。爰及季世,纵其昏惑。饕餮之群,贪富苟得。鄙我先人,乃傲乃骄。瑶台琼榭,室屋崇高;流酒为池,积肉为崤。是用鹄逝,不践其朝。三省吾身,谓予无諐。处君之家,福禄如山。忘我大德,思我小怨。堪寒能暑,少而习焉;寒暑不忒,等寿神仙。桀跖不顾,贪类不干。人皆重蔽,予独露居;人皆怵惕,予独无虞!”言辞既磬,色厉目张,摄齐而兴,降阶下堂。“誓将去汝,适彼首阳。孤竹二子,与我连行。”
余乃避席,辞谢不直:“请不贰过,闻义则服。长与汝居,终无厌极。”贫遂不去,与我游息。
yáng zǐ dùn jū ,lí sú dú chù 。zuǒ lín chóng shān ,yòu jiē kuàng yě ,lín yuán qǐ ér ,zhōng pín qiě jù 。lǐ báo yì bì ,xiàng yǔ qún jù ,chóu chàng shī zhì ,hū pín yǔ yǔ :“rǔ zài liù jí ,tóu qì huāng xiá 。hǎo wéi yōng zú ,xíng lù xiàng jiā 。fěi wéi yòu zhì ,xī xì tǔ shā 。jū fēi jìn lín ,jiē wū lián jiā 。ēn qīng máo yǔ ,yì báo qīng luó 。jìn bú yóu dé ,tuì bú shòu hē 。jiǔ wéi zhì kè ,qí yì wèi hé ?rén jiē wén xiù ,yú hè bú wán ;rén jiē dào liáng ,wǒ dú lí sūn 。pín wú bǎo wán ,hé yǐ jiē huān ?zōng shì zhī yàn ,wéi lè bú pán 。tú háng fù jí ,chū chù yì yī 。shēn fú bǎi yì ,shǒu zú pián zhī 。huò yún huò zǐ ,zhān tǐ lù jī 。péng yǒu dào jué ,jìn gōng líng chí 。jué jiù ān zài ?zhí rǔ wéi zhī !shě rǔ yuǎn cuàn ,kūn lún zhī diān ;ěr fù wǒ suí ,hàn fēi lì tiān 。shě ěr dēng shān ,yán xué yǐn cáng ;ěr fù wǒ suí ,zhì bǐ gāo gāng 。shě ěr rù hǎi ,fàn bǐ bǎi zhōu ;ěr fù wǒ suí ,zǎi chén zǎi fú 。wǒ háng ěr dòng ,wǒ jìng ěr xiū 。qǐ wú tā rén ,cóng wǒ hé qiú ?jīn rǔ qù yǐ ,wù fù jiǔ liú !”
pín yuē :“wéi wéi 。zhǔ rén jiàn zhú ,duō yán yì chī 。xīn yǒu suǒ huái ,yuàn dé jìn cí 。xī wǒ nǎi zǔ ,xuān qí míng dé ,kè zuǒ dì yáo ,shì wéi diǎn zé 。tǔ jiē máo cí ,fěi diāo fěi shì 。yuán jí jì shì ,zòng qí hūn huò 。tāo tiè zhī qún ,tān fù gǒu dé 。bǐ wǒ xiān rén ,nǎi ào nǎi jiāo 。yáo tái qióng xiè ,shì wū chóng gāo ;liú jiǔ wéi chí ,jī ròu wéi xiáo 。shì yòng hú shì ,bú jiàn qí cháo 。sān shěng wú shēn ,wèi yǔ wú qiān 。chù jun1 zhī jiā ,fú lù rú shān 。wàng wǒ dà dé ,sī wǒ xiǎo yuàn 。kān hán néng shǔ ,shǎo ér xí yān ;hán shǔ bú tuī ,děng shòu shén xiān 。jié zhí bú gù ,tān lèi bú gàn 。rén jiē zhòng bì ,yǔ dú lù jū ;rén jiē chù tì ,yǔ dú wú yú !”yán cí jì qìng ,sè lì mù zhāng ,shè qí ér xìng ,jiàng jiē xià táng 。“shì jiāng qù rǔ ,shì bǐ shǒu yáng 。gū zhú èr zǐ ,yǔ wǒ lián háng 。”
yú nǎi bì xí ,cí xiè bú zhí :“qǐng bú èr guò ,wén yì zé fú 。zhǎng yǔ rǔ jū ,zhōng wú yàn jí 。”pín suí bú qù ,yǔ wǒ yóu xī 。