敬姜论劳逸

朝代：先秦

作者：佚名

原文：

　　公父文伯退朝，朝其母，其母方绩，文伯曰：“以歜之家而主犹绩，惧干季孙之怒也。其以歜为不能事主乎？”其母叹曰：“鲁其亡乎？使僮子备官而未之闻耶？居，吾语女。昔圣王之处民也，择瘠土而处之，劳其民而用之，故长王天下。夫民劳则思，思则善心生；逸则淫，淫则忘善；忘善则恶心生。沃土之民不材，淫也。瘠土之民，莫不向义，劳也。
是故天子大采朝日，与三公九卿，祖识地德，日中考政，与百官之政事。师尹惟旅牧相，宣序民事。少采夕月，与大史司载纠虔天刑。日入，监九御，使洁奉鐕郊之粢盛，而後即安。诸侯朝修天子之业命，昼考其国国职，夕省其典刑，夜儆百工，使无慆淫，而後即安。卿大朝考其职，昼讲其庶政，夕序其业，夜庀其家事，而後即安。士朝受业，昼而讲贯，夕而习复，夜而计过，无憾，而後即安。自庶人以下，明而动，晦而休，无日以怠。王后亲织玄紞，公侯之夫人，加之纮、綖。卿之内为大带，命妇成祭服。列士之妻，加之以朝服。自庶士以下，皆衣其夫。社而赋事，蒸而献功，男女效绩，愆则有辟。古之制也！君子劳心，小人劳力，先王之训也！自上以下，谁敢淫心舍力？
今我寡也，尔又在下位，朝夕处事，犹恐忘先人之业。况有怠惰，其何以避辟？吾冀而朝夕修我，曰：‘必无废先人。’尔今曰：‘胡不自安？’以是承君之官，余惧穆伯之绝祀也？”
仲尼闻之曰：“弟子志之，季氏之妇不淫矣！” 　　gōng fù wén bó tuì cháo ，cháo qí mǔ ，qí mǔ fāng jì ，wén bó yuē ：“yǐ chù zhī jiā ér zhǔ yóu jì ，jù gàn jì sūn zhī nù yě 。qí yǐ chù wéi bú néng shì zhǔ hū ？”qí mǔ tàn yuē ：“lǔ qí wáng hū ？shǐ tóng zǐ bèi guān ér wèi zhī wén yē ？jū ，wú yǔ nǚ 。xī shèng wáng zhī chù mín yě ，zé jí tǔ ér chù zhī ，láo qí mín ér yòng zhī ，gù zhǎng wáng tiān xià 。fū mín láo zé sī ，sī zé shàn xīn shēng ；yì zé yín ，yín zé wàng shàn ；wàng shàn zé è xīn shēng 。wò tǔ zhī mín bú cái ，yín yě 。jí tǔ zhī mín ，mò bú xiàng yì ，láo yě 。
shì gù tiān zǐ dà cǎi cháo rì ，yǔ sān gōng jiǔ qīng ，zǔ shí dì dé ，rì zhōng kǎo zhèng ，yǔ bǎi guān zhī zhèng shì 。shī yǐn wéi lǚ mù xiàng ，xuān xù mín shì 。shǎo cǎi xī yuè ，yǔ dà shǐ sī zǎi jiū qián tiān xíng 。rì rù ，jiān jiǔ yù ，shǐ jié fèng zān jiāo zhī zī shèng ，ér hòu jí ān 。zhū hóu cháo xiū tiān zǐ zhī yè mìng ，zhòu kǎo qí guó guó zhí ，xī shěng qí diǎn xíng ，yè jǐng bǎi gōng ，shǐ wú tāo yín ，ér hòu jí ān 。qīng dà cháo kǎo qí zhí ，zhòu jiǎng qí shù zhèng ，xī xù qí yè ，yè pǐ qí jiā shì ，ér hòu jí ān 。shì cháo shòu yè ，zhòu ér jiǎng guàn ，xī ér xí fù ，yè ér jì guò ，wú hàn ，ér hòu jí ān 。zì shù rén yǐ xià ，míng ér dòng ，huì ér xiū ，wú rì yǐ dài 。wáng hòu qīn zhī xuán dǎn ，gōng hóu zhī fū rén ，jiā zhī hóng 、yán 。qīng zhī nèi wéi dà dài ，mìng fù chéng jì fú 。liè shì zhī qī ，jiā zhī yǐ cháo fú 。zì shù shì yǐ xià ，jiē yī qí fū 。shè ér fù shì ，zhēng ér xiàn gōng ，nán nǚ xiào jì ，qiān zé yǒu pì 。gǔ zhī zhì yě ！jun1 zǐ láo xīn ，xiǎo rén láo lì ，xiān wáng zhī xùn yě ！zì shàng yǐ xià ，shuí gǎn yín xīn shě lì ？
jīn wǒ guǎ yě ，ěr yòu zài xià wèi ，cháo xī chù shì ，yóu kǒng wàng xiān rén zhī yè 。kuàng yǒu dài duò ，qí hé yǐ bì pì ？wú jì ér cháo xī xiū wǒ ，yuē ：‘bì wú fèi xiān rén 。’ěr jīn yuē ：‘hú bú zì ān ？’yǐ shì chéng jun1 zhī guān ，yú jù mù bó zhī jué sì yě ？”
zhòng ní wén zhī yuē ：“dì zǐ zhì zhī ，jì shì zhī fù bú yín yǐ ！”

相关翻译

相关赏析

敬姜论劳逸赏析

敬姜絮絮叨叨一番长论，无非是希望自己做高官的儿子忠于职守 ...

作者介绍

古诗文网收录了先秦到现代的数十万诗词，很多诗词因为作者不明，作者本站统一归为佚名。...

热门诗词推荐